(Artykuł adresowany dla rodziców dzieci słabowidzących)
Dziecko realizując obowiązek szkolny, na swej drodze może napotykać szereg różnych barier. Mogą one mieć swoje żródło w ograniczeniach zdrowotnych, między innymi wynikających, z nazwijmy to umownie- wady wzroku. Aby przybliżyć problem takiego dziecka, należy uzmysłowić sobie trudności jakie musi Ono pokonać, aby sprostać wymaganiom dydaktycznym.
W rozdziale tym krótko, w prosty, mam nadzieję przystępny sposób, przedstawię charakterystykę obu widzeń wymienionych w tytule. W następnym artykule poruszę problem zaburzeń związanych z brakiem obuoczności. W kolejnym, przedstawię podstawowe ćwiczenia, które realizowane z pomocą rodzica, mogą przyczynić się do lepszej percepcji wzrokowej dziecka, a tym samym mogą sprawić, że proces przyswajania wiedzy stanie się dla niego łatwiejszy, bardziej efektywny ( aktywizacji obu półkul mózgowych). W rozdziałach tych będę korzystać z wiedzy własnej, zdobytej w wyniku wieloletniej pracy, ale przede wszystkim z doświadczenia zawodowego Mikołaja Markiewicza- twórcy metody Trening Widzenia.
Na wstępie musimy wiedzieć, że aby ,,widzieć” dany obiekt, w patrzeniu musimy zastosować dwa współgrające i wzajemnie uzupełniające się sposoby widzenia: centralne i obwodowe. Ich działanie uwarunkowane jest budową oka. I tak:
Pierwsze z nich- centralne tzw. plamkowe, odpowiada za widzenie wyraźne, kolorowe, w dużej ilości światła. W tym wariancie promienie świetlne skupiają się na plamce oka. Widzenie to można porównać do patrzenia przez zwinięty rulon papieru. Polega ono na tym, że trakcie nauki dziecko koncentruje się wyłącznie na pracy opartej na patrzeniu jednym punktem oka- plamką ( np. pisząc, rysując, czytając), nie odbierając informacji płynących zarówno z otoczenia jak i ze swojego ciała. Dziecko w tym widzeniu nie potrafi zarządzać danymi pochodzącymi z peryferii oka, np. aby odebrać informacje dodatkowe, musi przerwać dotychczasowy proces widzenia, np pisania, gdyż jego koncentracja jest całkowicie niepodzielna. Ono,, zbiera” informacje tu i teraz, nie zauważając niuansów relacji interpersonalnych toczących się wokół niego, ani informacji dodatkowych – szkolnych, domowych wymagających widzenia nie tylko danego materiału zawartego w książce, zeszycie, ale także wiedzy płynącej z gestykulującego rodzica, mobilnego nauczyciela, pozostałych uczniów w klasie, tablic dydaktycznych itp.
Uzupełniającym do widzenia centralnego jest widzenie obwodowe, zwane też peryferyjne. Jego specyfikę tłumaczy proste ćwiczenie: zasłoń dłonią środek twarzy i patrz przed siebie- tam gdzie jest dłoń, otoczenie będziesz widzieć tylko ,,kątem oka” a więc właśnie peryferyjnie.
Aby dobrze funkcjonować- widzieć, konieczne jest utrzymanie harmonijnej współpracy pomiędzy tymi wyżej wymienionymi dwoma rodzajami spostrzegania. Każde z nich ma do spełnienia inną, kompatybilną do drugiego rolę. Dziecko z wadą wzroku może mieć problem ze sprawnym używaniem obu widzeń jednocześnie. Przy braku widzenia plamkowego, dziecko będzie nie w pełni mogło realizować naukę, gdyż nie będzie dostrzegało detali, np. liter, cyfr, znaków przystankowych itp. Dziecko z zaburzeniem widzenia peryferyjnego ma trudności z motoryką, orientacją przestrzenna, nie czuje się bezpiecznie w otaczającym świecie.
Opracowała:
Alina Beister
pedgog
