Nauczyciel pracujący z uczniem z inwalidztwem wzroku powinien:

  • Zapoznać się z rodzajem wady wzroku i jej konsekwencjami;
  • Sprawdzić, czy uczeń nosi okulary i czy są one czyste;
  • Wiedzieć, w jakim stopniu dziecko widzi przez okulary – pamiętać, że właściwie dobrane okulary rzadko pozwalają uczniowi słabowidzącemu widzieć normalnie – pozwalają mu widzieć lepiej;
  • Umożliwić uczniowi korzystanie ze specjalistycznych pomocy, ułatwiających funkcjonowanie (dowiedzieć się, co dziecko ma w domu i z czego może korzystać w klasie); stworzyć warunki do wykorzystywania pomocy podczas zajęć lekcyjnych, zajęć terapeutycznych, świetlicowych i innych: pomoce wspomagające poruszanie się (laski, urządzenia do wykrywania przeszkód), sprzęt oświetleniowy (latarki, lampy), pomoce optyczne wspomagające wzrok (lupy, lunetki, folie optyczne, filtry koloru, filtry kontrastowe), urządzenia służące do czytania i pisania (maszyny brajlowskie, notatniki brajlowskie, syntezatory mowy, drukarki brajlowskie), urządzenia liczące (kalkulatory, liczydła), pomoce do pisania i rysowania (tabliczki i rysiki brajlowskie, zeszyty z pogrubioną liniaturą, linijki), urządzenia służące do rejestrowania i odtwarzania informacji i inne (podpórki pod książki, okienka);
  • Dostrzegać wysiłek ucznia, a nie tylko efekt końcowy jego działań;
  • Sprawdzić, jakiej wielkości litery widzi uczeń – w takiej formie i takiej wielkości powiększać mu materiał pisany i liniaturę lub kratki;
  • Zadbać o kontrast kredy i tablicy – odczytywać to, co zapisuje na tablicy;
  • Mówić, co robi – opowiadać o wykonywanych czynnościach, doświadczeniach itp.;
  • Zadbać o stałość przedmiotów w klasie (także stałe miejsca pozostałych uczniów) – uczniowi ułatwi to samodzielne poruszanie i przemieszczanie się, do czego trzeba go zachęcać;
  • Zwracać się do ucznia po imieniu – zrezygnować z mowy ciała w stosunku do ucznia, jak i do innych, nigdy nie podchodzić do ucznia z tyłu, nie dotykać go bez uprzedzenia, nie wykonywać przy nim gwałtownych ruchów;
  • Pozwalać podchodzić do tablicy, a także do innych przedmiotów (aby mógł dotknąć czy obejrzeć z bliska – uczeń z inwalidztwem wzroku to uczeń chodzący po klasie, także przynosić uczniowi przedmioty, aby zobaczył z bliska lub dotknął); zasada: blisko i z możliwością dotyku;
  • Pamiętać, że oprócz tego, że uczeń gorzej widzi, ma także zaburzoną orientację przestrzenną i wyobraźnię przestrzenną, również brak trwałej pamięci wzrokowej, brak organizacji wzrokowej, zaburzone postrzeganie relacji przestrzeni i głębi (kłopoty z tego powodu na wielu przedmiotach np. geografia i odczytywanie map, matematyka i odczytywanie wykresów);
  • Pamiętać, że uczeń potrzebuje zdecydowanie więcej czasu niż jego rówieśnicy na przygotowanie się do odpowiedzi, do sprawdzianów, na sporządzenie notatki (nawet, jeśli posługuje się wzrokiem);
  • Różnicować formy odpowiedzi: przewaga ustnych nad pisemnymi (dbać także o właściwe warunki tych odpowiedzi, ale nie rezygnować z wykorzystywania choćby resztek wzroku), wydłużanie czasu prac pisemnych (także różne formy tych prac), możliwość zaliczania materiału partiami;
  • Rozumieć, że uczeń z uszkodzonym wzrokiem może mieć mniejszy zakres pojęć związanych z otoczeniem oraz słów, które mają pokrycie w doznaniach wzrokowych;
  • Używać względem ucznia takich pojęć, jak „widzieć”, „zobaczyć”, „oglądać”, bo są one naturalne i sami niewidomi uczniowie ich używają;
  • Zadbać o taką aranżację otoczenia, która ułatwi orientację w przestrzeni i przemieszczanie się – kontrastowe oznakowanie ciągów komunikacyjnych np. przejścia na korytarzu, framug drzwi, pierwszy i ostatni stopień schodów;
  • Zapewnić właściwe oświetlenie miejsca pracy, powinna być możliwość regulacji natężenia światła;
  • Liczyć się z możliwością występowania u ucznia takich zachowań, jak niechęć do pracy wzrokowej, a także drażliwość, skrócenie czasu koncentracji, zwiększona męczliwość, zmniejszona ruchliwość, trudności z wykonywaniem codziennych czynności.

 Źródło: Przewodnik Jak organizować edukację uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi? MEN Warszawa 2010