22 października przypada Międzynarodowy Dzień Świadomości Jąkania. Z tej okazji warto zwrócić uwagę na temat jąkania, nawet jeśli problem ten nie dotyczy nas bezpośrednio.
Jąkanie to zaburzenie płynności mowy przejawiające się powtarzaniem wyrazów, sylab czy głosek, przeciąganiem dźwięków, blokami w trakcie wypowiedzi. Niekiedy jąkaniu towarzyszą dodatkowe napięcia i ruchy ciała. Objawy jąkania nie są takie same dla wszystkich osób. Trudność z utrzymaniem płynności mowy może wpływać znacząco na komunikację, samopoczucie, pewność siebie i poczucie własnej wartości.
Zjawisko jąkania występuje w mowie u około 1% osób dorosłych na świecie, u dzieci częściej- wartość tę szacuje się na około 5 %. Jąkanie zazwyczaj pojawia się w okresie przedszkolnym i często stopniowo ustępuje, zanim dziecko rozpocznie edukację szkolną. Początkowo proporcja w zakresie płci wśród dzieci z jąkaniem jest podobna, natomiast wśród dzieci szkolnych i dorosłych jąka się znacznie więcej chłopców i mężczyzn.
Jąkanie postrzegane jest przez badaczy jako zjawisko wieloczynnikowe. Wpływ na jego pojawienie się, rozwój oraz dalszy przebieg mogą mieć czynniki genetyczne, neurologiczne i psychologiczne. Nie zidentyfikowano jednej przyczyny jąkania, sfery na którą możnaby tak zadziałać, by szybko i trwale usunąć niepłynność mowy. Dla niektórych osób trudności z płynnością mowy stanowią codzienne wyzwanie na długie lata, które wymaga wsparcia specjalistów.
Kluczowym elementem wsparcia osób z jąkaniem jest akceptacja i zrozumienie, z którymi wiąże się przesłanie, iż jąkanie to nie choroba, a inny sposób mówienia niż obserwujemy zazwyczaj. Ważne jest, aby zapewnić osobie jąkającej się warunki do samodzielnego wypowiedzenia się bez presji czasowej oraz bez ulegania pokusie poprawiania czy kończenia za nią zdań. Istotne jest skupienie się na treści, a nie sposobie wypowiedzi osób z jąkaniem.
Terapia logopedyczna, szczególnie prowadzona w młodym wieku, może przynieść pozytywne efekty w poprawie umiejętności komunikacyjnych oraz w budowaniu pewności siebie. Niekiedy konieczne jest takżewsparcie ze strony psychologa. Ważne jest by wkroczyć z interwencją w jak najmłodszym wieku, kiedy to możliwe jest wspólne poszukiwanie z rodzicami dziecka z niepłynnością mowy sposobów stworzenia środowiska sprzyjającego rozwojowi płynniejszego mówienia. W naszej Poradni oferujemy wsparcie w formie konsultacji, diagnozy i terapii dla rodziców, dzieci i młodzieży zmagających się z jąkaniem.
Międzynarodowy Dzień Świadomości Jąkania to idealna okazja by porozmawiać o jąkaniu, wzbudzić refleksję, poszerzyć wiedzę. To punkt wyjścia do szerzenia świadomości, iż mowa każdego z nas jest tak samo ważna, bez względu na to jakie jest jej brzmienie. Trzeba zrobić wszystko, by każdy z nas mógł wyrażać siebie bez obaw! Zapraszam do wysłuchania i udostępniania rozmów ze wspaniałymi mówcami, ludźmi sukcesu, którzy przy okazji są osobami z jąkaniem (linki do nagrań umieszczone zostały pod zdjęciami).
Opracowała: mgr Olga Klementowicz neurologopeda PPP 7
